Το
δέντρο ευδοκιμεί σε εύκρατο κλίμα, γι’αυτό και το συναντάμε συχνότερα σε
περιοχές του Βόρειου Ημισφαιρίου. Αν και τα περισσότερα είδη καλλιεργούνται
στην Ασία, υπάρχουν και μερικά που ευδοκιμούν στην Βόρεια Αμερική και στην
Ευρώπη. Στον ελληνικό χώρο, τα πιο συνηθισμένα είδη είναι η Φιλύρα η κοινή, η
Φιλύρα η γναφαλώδης και η Φιλύρα η καρδιόφυλλος.
Συστατικά
Οι
φίλυρες έχουν αρκετά πολύτιμα μέλη που χρησιμοποιούνται για διαφορετικό σκοπό
το καθένα. Πιο συχνά χρησιμοποιούμε τα άνθη και τα φύλλα τους, αφού τα
αποξηράνουμε. Συλλέγονται μόλις ανοίξουν τελείως τον Ιούνιο και η αποξήρανση
τους γίνεται σε σκιερό περιβάλλον με θερμοκρασία κοντά στους 35οC. Περιέχουν
αιθέρια έλαια, φυτικές βλέννες και φλαβονοεϊδή. Το αφέψημά τους, το τίλιο έχει
εφιδρωτική και καθαρτική δράση, γι’αυτό και χρησιμοποιείται και ως ηρεμιστικό,
αφού απομακρύνει τις τοξίνες και χαλαρώνει το σώμα. Σπανιότερα, χρησιμοποιούμε
το φλοιό τους, ο οποίος συλλέγεται τον Απρίλιο μέχρι τον Μάιο και είναι διάσημος
για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του και την υψηλή περιεκτικότητά του σε
πολυφαινόλες. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατάπλασμα.
Τα
άνθη της φίλυρας είναι πλούσια σε φυτική βλέννα, τανίνες, πτητικά έλαια και
βιταμίνη Ε. Περιέχουν ακόμη φλαβονοεϊδή, όπως κβερτεκίνη και καιμφερόλη,
φαρνεσόλη και καφεϊκό οξύ και μια μικρή ποσότητα σαπωνίνης, ουσία που είναι
γνωστή για την απομάκρυνση των ρύπων του οργανισμού. Επιπλέον, περιλαμβάνουν
ουσίες, όπως εσπεριδίνη, η οποία έχει αντιοξειδωτική δράση, βανιλίνη, η οποία
προσδίδει ελκυστικό άρωμα και γλίχρασμα. Ακόμη, ο φλοιός της περιέχει
πολυφαινόλες και κουμαρίνες.
Η φλαμουριά είναι ένα αιωνόβιο δέντρο που
φτάνει σε ύψος περίπου τα 25 μέτρα. Έχει ασημοκαφέ χοντρό κορμό και το φύλλωμά
της σχηματίζει πλούσιο ίσκιο. Τα φύλλα της
έχουν
σκούρο πράσινο χρώμα, είναι πριονωτά και έχουν το σχήμα καρδιάς. Τα άνθη της
έχουν απαλή κίτρινη απόχρωση, γλυκιά μυρωδιά και είναι κρεμαστά λόγω των
μελιτωδών εκκρίσεων. Κατά τις αρχές της καλοκαιρινής περιόδου εμφανίζονται οι
κιτρινοπράσινοι καρποί του, ενώ το φθινόπωρο το δέντρο ρίχνει τελείως τα φύλλα
του. Η καλή ποιότητα ξυλείας αλλά και το μέλι από τα άνθη του, το καθιστούν ένα
από τα πιο γνωστά και χρήσιμα φυτά.
Το
δέντρο ευδοκιμεί σε εύκρατο κλίμα, γι’αυτό και το συναντάμε συχνότερα σε
περιοχές του Βόρειου Ημισφαιρίου. Αν και τα περισσότερα είδη καλλιεργούνται
στην Ασία, υπάρχουν και μερικά που ευδοκιμούν στην Βόρεια Αμερική και στην
Ευρώπη. Στον ελληνικό χώρο, τα πιο συνηθισμένα είδη είναι η Φιλύρα η κοινή, η
Φιλύρα η γναφαλώδης και η Φιλύρα η καρδιόφυλλος.
Η
Φίλυρα ήταν πολυσήμαντη από τα αρχαία χρόνια. Αναφέρεται στη μυθολογία ως
νύμφη, η οποία απήχθη από τον Κρόνο και γέννησε τον Κένταυρο Χείρωνα.
Απογοητευμένη, ζήτησε από τους θεούς να μην την αφήσουν θνητή και εκείνη την
μεταμόρφωσαν σε δέντρο. Το τίλιο υπάρχει σε πολλές αναφορές από τον Θεόφραστο,
τον πατέρα της βοτανικής. Ο Διοσκουρίδης μίλησε για την χρήση επιθεμάτων στα
δαγκώματα των φιδιών, ενώ ο Πλήνιος, χαρακτηριστικά ανέφερε ότι τα φίδια δεν
πλησίαζαν ούτε στη σκιά του δέντρου. Στους αμέσως επόμενους αιώνες, ιδιαίτερα η
ξυλεία της φλαμουριάς, χρησιμοποιήθηκε από τους Βορειοευρωπαίους , για την
κατασκευή ξυλόγλυπτων, ενώ επεκτάθηκαν και στο εσωτερικού του φλοιού και στις
ίνες του, για την κατασκευή σχοινιών και διχτυών. Παράλληλα, στην Αμερική, οι
Ινδιάνοι κατασκεύαζαν μάσκες και σκοινιά για τις τελετές.
Στη
συνέχεια, με την επέκταση των ευρωπαίων, περί τον 17ο -18ο αιώνα, τα δέντρα
χρησιμοποιήθηκαν στην αρχιτεκτονική σχεδίαση και την πολεοδομία, για την
οριοθέτηση των δρόμων και των λεωφόρων. Έτσι, έγιναν χαρακτηριστικό δέντρο για
τις πόλεις της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, με αποτέλεσμα να είναι το σήμα
κατατεθέν στα περισσότερα πάρκα της. Αργότερα, ο Γάλλος χημικός Μίσα προχώρησε
στο άλεσμα του καρπού και των ανθών της φλαμουριάς και κατέληξε στο ότι το
άρωμα που αναδυόταν από το κονιορτοποιημένο σκεύασμα, έμοιαζε με αυτό της
σοκολάτας. Τέλος, η σκόνη από τα αποξηραμένα φύλα σε συνδυασμό με το αλεύρι,
αποτέλεσαν διατροφικό συμπλήρωμα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Συστατικά
Οι
φίλυρες έχουν αρκετά πολύτιμα μέλη που χρησιμοποιούνται για διαφορετικό σκοπό
το καθένα. Πιο συχνά χρησιμοποιούμε τα άνθη και τα φύλλα τους, αφού τα
αποξηράνουμε. Συλλέγονται μόλις ανοίξουν τελείως τον Ιούνιο και η αποξήρανση
τους γίνεται σε σκιερό περιβάλλον με θερμοκρασία κοντά στους 35οC. Περιέχουν
αιθέρια έλαια, φυτικές βλέννες και φλαβονοεϊδή. Το αφέψημά τους, το τίλιο έχει
εφιδρωτική και καθαρτική δράση, γι’αυτό και χρησιμοποιείται και ως ηρεμιστικό,
αφού απομακρύνει τις τοξίνες και χαλαρώνει το σώμα. Σπανιότερα, χρησιμοποιούμε
το φλοιό τους, ο οποίος συλλέγεται τον Απρίλιο μέχρι τον Μάιο και είναι
διάσημος για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του και την υψηλή περιεκτικότητά
του σε πολυφαινόλες. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως
κατάπλασμα.
Τα
άνθη της φίλυρας είναι πλούσια σε φυτική βλέννα, τανίνες, πτητικά έλαια και
βιταμίνη Ε. Περιέχουν ακόμη φλαβονοεϊδή, όπως κβερτεκίνη και καιμφερόλη,
φαρνεσόλη και καφεϊκό οξύ και μια μικρή ποσότητα σαπωνίνης, ουσία που είναι
γνωστή για την απομάκρυνση των ρύπων του οργανισμού. Επιπλέον, περιλαμβάνουν
ουσίες, όπως εσπεριδίνη, η οποία έχει αντιοξειδωτική δράση, βανιλίνη, η οποία
προσδίδει ελκυστικό άρωμα και γλίχρασμα. Ακόμη, ο φλοιός της περιέχει
πολυφαινόλες και κουμαρίνες.
Οφέλη
Πράγματι,
το τίλιο είναι το πιο γνωστό φυσικό φάρμακο με καταπραϋντική, αντισπασμωδική
και εφιδρωτική δράση. Το ρόφημα συντελεί στην καλύτερη λειτουργία του
οργανισμού και απαριθμεί μια σειρά από οφέλη. Πιο συγκεκριμένα:
Θεωρείται
το απόλυτο φυσικό ηρεμιστικό
Το
τίλιο περιέχει δραστικές ουσίες, οι οποίες συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία
του νευρικού συστήματος. Οι παλμοί της καρδιάς επιστρέφουν στους κανονικούς
ρυθμούς, το σώμα χαλαρώνει και παρατηρείται θετική επίδραση στο κυκλοφορικό
σύστημα. Μειώνονται οι πονοκέφαλοι, οι ημικρανίες περιορίζονται σημαντικά,
αποφεύγονται οι κρίσεις άγχους και πανικού και τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης
μένουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Ως αποτέλεσμα, οι καταπραϋντικές ιδιότητες του
αφεψήματος συντελούν στην ομαλή
λειτουργία του οργανισμού και καταπολεμούν την αϋπνία.
Χρησιμοποιείται
για την αντιμετώπιση του κρυολογήματος και της γρίπης
Θεωρείται
αποτελεσματικό αντιβηχικό βότανο, με σπασμολυτική και ηρεμιστική δράση.
Ανακουφίζει από το συνάχι και την καταρροή και συμβάλλει στην απόχρεμψη των
αναπνευστικών οδών. Επιπλέον, είναι διουρητικό και ενισχύει την εφίδρωση για
την καταπολέμηση ιών στον οργανισμό
Ενισχύει
το ανοσοποιητικό σύστημα
Το
τίλιο περιέχει βιταμίνες, που θωρακίζουν τον οργανισμό, γι’αυτό και λειτουργεί
υπέρ της πρόληψης των καρδιοπαθειών, της αρτηριακής πίεσης και της
χοληστερίνης. Έρευνες έχουν δείξει ότι προλαμβάνει και την αρτηριοσκλήρυνση. Το
αφέψημα χρησιμοποιείται, επιπλέον, κατά των ρευματισμών και των αρθριτικών.
Οδηγεί στην διάλυση της υδρωπικίας, της κυστίτιδας και έχει ευεργετική επίδραση
στα άτομα που πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα και ουρικές φλεγμονές.
Το
τίλιο έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες (ηρεμιστικό, διουρητικό, ήπιο στυπτικό)
και θεωρείται ότι προλαμβάνει την αρτηριοσκλήρωση και την υπέρταση. Το βότανο
αυτό ενδείκνυται για όσους έχουν υψηλή πίεση και παράλληλα είναι νευρικοί, με
αποτέλεσμα η πίεσή τους να ανεβαίνει όταν εκνευρίζονται. Το τίλιο έχει την
ιδιότητα να χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία και να επουλώνει τα τοιχώματά τους.
Μπορείτε να πίνετε 1-2 φορές την ημέρα ρόφημα τίλιου μεταξύ των γευμάτων ή όταν
νιώθετε ότι είστε σε ένταση.
Πώς
να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 1 κουταλιά τίλιο σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό για 10’
και μετά σουρώνετε. Το τίλιο μπορεί να συνδυαστεί με τον κράταιγο.
Η ΓΝΩΜΗ ΣΟΥ ΜΕΤΡΑΕΙ